T.C. TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI

TARIM REFORMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

İSTATİSTİK BÜLTENİ

İklim, Fenolojik Durum ve Sulama İzleme İstatistikleri, Eylül 2025

Yayımlanma Tarihi/Saat:
27 Ekim 2025 / 10:00
Sonraki Bülten Tarihi:
27 Kasım 2025
Sayı: 037
İklim

Eylül ayı ortalama sıcaklığı , 21.7°C olarak gerçekleşmiş ve bu değer 1991-2020 normalleri Eylül ayı ortalamasının 0.8 °C üzerinde gerçekleşmiştir. 2025 yılı Eylül ayı, son 55 yılın en sıcak 11. Eylül ayı olarak kayıtlara geçmiştir. 2025 yılı Eylül ayında ekstrem sıcaklıklar, Eylül ayında en düşük sıcaklık -2.4 ºC ile Erzurum'da, en yüksek sıcaklık ise 44.6 °C ile Cizre’de tespit edilmiştir.

2025 yılı Eylül ayında ortalama sıcaklıklar, Akdeniz Bölgesinin geneli, Edirne, Kadıköy, Kocaeli, Gökçeada, Çanakkale, Bursa, Yalova, Ayvalık, Dikili, Manisa, Uşak, İzmir, Çeşme, Kuşadası, Aydın, Denizli, Bodrum, Muğla, Marmaris, Uzunköprü, İpsala, Burhaniye, Bergama, Gediz, Seferihisar, Ödemiş, Nazilli ve Yatağan çevrelerinde mevsim normallerinin üzerinde gerçekleşirken; yurdumuzun diğer kesimlerinde mevsim normalleri civarında gerçekleşmiştir.

Sıcaklık ve Yağış, Eylül 2025

 
Eylül Normalleri (1991-2020)
Eylül 2024
Eylül 2025
Ortalama Sıcaklık (°C) 20.9 22.2 21.7
Ortalama Yağış (mm) 24.9 33.8 21.4

2025 yılı Eylül ayı yağışlarında; Türkiye genelinde ortalama 21.4 mm yağış kaydedilmiştir. Eylül ayı yağışları; 24.9 mm olan (1991-2020) normalinin %14, 33.8 mm olan 2024 Eylül ayı yağışının %37 altında gerçekleşmiştir. Yağışlar; Trakya ve Çanakkale’nin batı kesimleri, Antalya, Doğu Anadolu Bölgesi ile Mersin ve Adana’nın güney kesimleri, Niğde, Kayseri, Hatay, Kahramanmaraş çevrelerinde ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer yer %80’den fazla azalma, Nevşehir, Yozgat, Amasya, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun, Trabzon, Artvin çevreleri ile Mersin’in kuzey kesimlerinde yer yer %80’in üzerinde artma göstermiştir.

Bölge genelinde, Karadeniz Bölgesi hariç tüm bölgeler normallerinin ve geçen yıl eylül ayı yağışının altında yağış almış, normaline göre en fazla azalma %94 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde gerçekleşmiştir. Karadeniz Bölgesi’nde normalin yaklaşık %30 üzerinde gerçekleşen ortalama yağışlar, Türkiye geneli yağış ortalamasını yukarı çekmektedir. Çünkü diğer tüm bölgelerde normale göre yağış azalmaları %19’un üzerindedir.

İl geneli yağışlarda normaline göre en fazla yağış 265.3 mm ile Rize’de kaydedilirken, en fazla artma %100’den fazla artma ile Giresun’da gerçekleşmiştir. Mardin eylül ayında hiç yağış almamıştır. Mardin’de 65, Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ’da son 21 yılın en düşük eylül ayı yağışları kaydedilmiştir.

Türkiye genelinde eylül ayında ortalama 4.5 gün yağış görülmüştür (1991-2020 normali 4.4 gün). Yağışlı gün sayıları Kastamonu, Sinop, Ordu, Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin 15-20 gün aralığında gerçekleşmiş, Güneydoğu Anadolu Bölgesi, Hatay, Kilis ve Hakkâri çevrelerinde ise hiç yağış kaydedilmemiştir.

1 Ekim 2024-30 Eylül 2025 dönemini kapsayan 2025 su yılı yağışları normali ve geçen yıl yağışlarının altında tamamlanmıştır. 2025 su yılında yurdumuzda ortalama 422.5 mm yağış kaydedilmiştir. Su yılı normali 573.4 mm (1991-2020) ve geçen yıl su yılı yağışı ise 597.0 mm’dir. Yağışlar, normalinin %26, geçen yıl yağışlarının %29 altında gerçekleşmiştir. Türkiye geneli su yılı yağışları son 52 yılın en düşük seviyesine inmiştir. Yağışlar; Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güneyi ile Hatay çevrelerinde yer yer %60’ın üzerinde azalma, Sinop, Samsun, Ordu, Giresun ve Trabzon çevrelerinde ise %20’nin üzerinde artma göstermiştir.



Fenolojik Durum

Türkiye genelinde büyük oranda hasat tamamlanmış olup, fenolojik gözlemler ışığında, 2024-2025 üretim yılında yağış yetersizliklerine bağlı tarımsal kuraklık etkisi raporlanmıştır.

Bölge ve il bazında incelendiğinde;

  • Marmara Bölgesinde, tüm illerde hasat büyük oranda tamamlanmıştır, ancak ikinci ürün mısır, ceviz, zeytin, mandalina gibi bazı ürünlerde hasat ve olgunlaşma süreci devam etmektedir. Çeltikte ise hasat devam etmektedir. Ayçiçeği, mısır, üzüm ve zeytin gibi ürünlerde kuraklığa bağlı verim düşüklüğü ve kalite sorunları yaşanmıştır. Bazı bölgelerde özellikle don olayları; kiraz, şeftali, ayva, üzüm, vişne gibi meyve ağaçlarını olumsuz etkilemiştir. Sakarya, Kocaeli, Çanakkale gibi illerde don olayları, tarımsal üretimde kayıplara yol açmıştır. Zeytin sineği, kahverengi kokarca, külleme hastalığı, mısır kurdu, yaprak kurdu gibi zararlılarla birçok ilde mücadele yapılmıştır. Özellikle Sakarya ve Balıkesir gibi illerde entegre mücadele çalışmaları yoğun olarak sürmektedir. Bilecik’te yangın afeti ciddi zarar oluşturmuştur.
  • Ege Bölgesi'nde, yıl boyunca yağış yetersizlikleri yaşanmış olması kuraklık kaynaklı verim kayıplarına sebep olmuştur. Buğday, arpa, ayçiçeği, şekerpancarı ve tütün hasatları tamamlanmış olup mısır hasat dönemindedir. Zeytin ve ceviz ise olgunlaşma dönemindedir. Zeytinde kuraklık nedeniyle buruşma görülmüştür. Aydın Manisa ve Muğla’da zeytinde zararlılarla mücadele edilmiştir. Pamuk olgunlaşma dönemindedir. Manisa Akhisar’da pamukta koza açtırıcı ve yaprak döktürücü uygulamaları yapılmıştır. İzmir Menemen’de pamukta kırmızı örümcek, thrips, yeşil kurt, yaprak biti ilacı ve yaprak gübresi yapılmıştır. Muğla, Manisa ve Denizli’de nisan ve haziran aylarında meydana gelen zirai don afeti gerçekleşmiştir. Bölge genelinde bağlarda hasat devam etmektedir.
  • Akdeniz Bölgesinde, kuraklık buğday, arpa gibi tahıllarda ve bazı meyve türlerinde verim kaybına yol açmıştır. Mısır, üzüm, ayçiçeği, buğday, arpa, 1. ürün yer fıstığı, silajlık mısır (bazı yerlerde) ve pamuk (Adana, Kahramanmaraş dışında) hasadı tamamlanmıştır. Zeytin, narenciye (portakal, limon, nar, mandalina), ceviz, şeker pancarı, soya olgunlaşma dönemindedir. Adana’nın Seyhan ilçesinde narenciyede güneş yanığı olmuştur. Antalya Demre ve Adana’da Akdeniz meyve sineği için zirai mücadele yapılmıştır. Isparta’da birçok zararlı (koşnil, kırmızı örümcek, külleme, pas vb.) ile kimyasal ve kültürel mücadele yapılmış ve yine Isparta’nın Şarkikaraağaç ve Uluborlu ilçelerinde tarla faresi ile mücadele edilmiştir.
  • İç Anadolu Bölgesinde; 2024-2025 üretim yılında kuraklık etkisi yaygın bir şekilde hissedilmiştir. Yüksek sıcaklıklar, özellikle yaz aylarında ürün gelişimini olumsuz etkilemiş; verim kayıpları yaşanmıştır. Ayçiçeği hasadı tamamlanmıştır. Mısır, şeker pancarı ve patates hasadı devam etmektedir. Yeni üretim sezonu için arazi hazırlıkları bazı illerde başlamıştır. Bölge genelinde nisan ayında meydana gelen zirai don afeti ve haziran ve temmuz aylarındaki yetersiz yağış nedeniyle ürünlerde verim kaybı olmuştur.
  • Karadeniz Bölgesinde; Bölge genelinde kümülatif yağışlar mevsim normallerine yakın gerçekleşmişse de iller arasında yağış dağılımı verim farklılıklarına neden olmuştur. Ayrıca, hastalık ve zararlılar bazı ürünlerde sorun oluşturmuştur. Bölge genelinde eylül ayında yağışlar normalinin yaklaşık %30 üzerinde olup sonbahar ekimleri için toprak hazırlıkları başlamış durumdadır. Mısır hasadı genel olarak tamamlanmıştır. Kastamonu ve Düzce’de mısırda verim düşüklüğü vardır. Ayçiçeği ve şeker pancarında hasat devam etmiş, çeltik ve kivi ise olgunlaşma döneminde olmuştur. Ayçiçeğinde Amasya, Bolu, Kastamonu ve Tokat gibi illerde kuraklık nedeniyle verim düşüklüğü bildirilmiştir. Kastamonu’nun Tosya ve Hanönü ilçelerinde çeltik, vejetatif gelişme geriliği göstermiş olup verim düşüklüğü beklenmektedir. Çayda Rize, Trabzon ve Artvin’de 3. sürgün hasadı devam etmektedir. Patates, bazı illerde (Bayburt, Trabzon, Tokat) dondan etkilenmiştir. Cevizde Bolu, Zonguldak ve Tokat’ta hasat dönemi başlamıştır. Üzüm ise Bolu’da olgunlaşma döneminde olmuştur. Fındık hasadı tamamlanmıştır. Kahverengi kokarca ve Halyamorpha Halys zararlısı ile mücadele edilmiştir. Giresun, Ordu ve Trabzon’da fındık zararlılarıyla mücadele yapılmıştır.
  • Doğu Anadolu Bölgesinde; Güz ekimi için toprak hazırlığı yapılmaktadır. Buğday ve arpa hasadının tüm illerde tamamlandığı ancak iklim koşulları ve çevresel faktörlerin ürün gelişimini ve verimliliğini önemli ölçüde etkilediği görülmektedir. Mısır hasadı tamamlanmış olup ayçiçeği, üzüm ve çeltik hasat dönemindedir. Şeker pancarı ve ceviz olgunlaşma dönemindedir. Yoncada Erzurum, Bingöl ve Kars gibi illerde çoklu biçimler yapılmıştır; yonca üretimi aktif olarak devam etmektedir. Tunceli Mazgirt’te akbaşak hastalığı, süne ve kımıl zararlısı görülmüştür. Bingöl’de elmada fungal hastalık nedeniyle risk öngörülmektedir. Bölge genelinde nisan ayında meydana gelen zirai don afeti nedeniyle ürünlerde önemli oranda verim kaybı olmuştur.
  • Güney Doğu Anadolu Bölgesinde 2024-2025 üretim sezonunda kuraklık ve iklimsel sorunları tarımsal üretimi önemli ölçüde etkilediği görülmektedir. Zeytin olgunlaşma döneminde, mısır hasat dönemindedir. Zeytinde bölge genelinde verim düşüklüğü, kuruma ve solma gibi problemler yaşanmıştır. Bağlarda hasat yapılmış olup lokal kuraklık etkileri raporlanmıştır. Pamuk olgunlaşma dönemindedir. Mardin Kızıltepe’de defoliant uygulaması yapılmıştır. Antep fıstığı hasat aşamasındadır. Batman Gercüş’te ve Mardin’de antep fıstığında yağış yetersizliğinden kuruma ve solmalar gözlemlenmiş, Gaziantep’te meyve dolumu sıkıntısı yaşanmıştır. Siirt’te fıstık kuraklıktan etkilenmiş ve karazenk hastalığı görülmüştür.

Türkiye geneli değerlendirildiğinde;

Üretim yılındaki yağış yetersizliği ve sıcaklıklar, Türkiye genelinde tarımsal üretimi büyük ölçüde olumsuz etkilemiştir. Bitkilerin gelişiminde fenolojik stres yaratmış, ürün kalitesini ve verimi düşürmüştür. Eylül ayında zirai mücadele çalışmalarına ağırlık verilmiş olup 2025-2026 üretim yılı hazırlıkları devam etmektedir.

İletişim:

0312 258 81 32

istatistikbulten@tarimorman.gov.tr

Tarım Reformu Genel Müdürlüğü

Metaveri

Verinin Tanımı:: 02/02/2022 tarih 2022/5140 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Karar’ı ve 23.07.2022 tarih 31901 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Tarımsal Kuraklık Yönetiminin Görevleri, Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik” kapsamında “2023-2027 Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı” hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur. Hazırlanan Eylem Planı çerçevesinde; “Tarımsal Kuraklık” izlenmekte, tedbir ve önceliklere ilişkin sorumlu kurum ve kuruluşların çalışmaları düzenli olarak raporlanmaktadır.

Kapsam: Türkiye

Düzeyi: İl

İçeriği:İklim verileri (sıcaklık ve yağış), İl Fenolojik Gözlem Raporları ve havzalara göre baraj doluluk oranları (aktif doluluk oranı ve hacim).

Yöntem: Her ay düzenli olarak ilgili yönetmelik ile belirlenen kurum temsilcilerinin katılımı ile yapılan toplantılarda, kurum ve kuruluşlardan (Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü ile İl Müdürlüklerimiz tarafından gönderilen Fenolojik Gözlem Raporları) sağlanan veriler değerlendirilerek rapor oluşturulmaktadır

Veri Güncelleme Sıklığı: Aylık